Câu hỏi được gửi về: “Em lái xe ô tô tải đang tham gia giao thông trên đường, đi ngược chiều có 1 chiếc xe máy không đội mũ tông chính diện vào xe em khiến em không tránh kịp. Sau tai nạn, người điều khiển xe máy bị gãy tay và chấn thương sọ não. Vậy trong trường hợp này em lái xe to hơn thì có phải đi tù và bồi thường cho người đi xe máy không?”. ( Anh G – Hà Giang).
Hướng tư vấn:
An toàn giao thông là một trong những vấn đề cần được quan trọng cần được quan tâm và chú trọng, đặc biệt là đối với khía cạnh pháp lý. Đối với trường hợp xảy ra tai nạn giao thông đường bộ, rất có thể trách nhiệm hình sự và dân sự được đặt ra.
Thứ nhất, đối với câu hỏi người lái xe to hơn có phải đi tù không, Luật Hàm Rồng xin đưa ra hướng pháp lý như sau: Quy định tại Điều 260 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ quy định:
“1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;
b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;
c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;
đ) Làm chết 02 người;
e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%:
g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Như vậy, mức tỷ lệ thương tật thấp hơn 61%, mức gây thiệt hại về tài sản dưới 100 triệu thì không áp dụng hình thức cưỡng chế của pháp luật phạt cải tạo, phạt tù. Hay nói một cách khác, chỉ khi mức thương tật chấn thương sọ não và gãy tay tổng tỉ lệ trên 61%, mức thiệt hại về người và của trên 100 triệu đồng thì sẽ đặt ra khung hình phạt tù.
Thứ hai, về thắc mắc của anh không biết mình có phải bồi thường hay không, Luật Hàm Rồng cũng xin tư vấn như sau: Quy định tại điều 601 Bộ luật dân sự 2015 về bồi thường do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra như sau:
- Nguồn nguy hiểm cao độ được xác định theo quy định tại Điều 601 của Bộ luật Dân sự và các văn bản pháp luật có liên quan.
Ví dụ 1: Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ gồm xe ô tô; máy kéo; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo; xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự theo quy định tại khoản 18 Điều 3 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 là nguồn nguy hiểm cao độ.
Theo đó, Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra ngay cả khi không có lỗi, trừ các trường hợp sau đây:
a) Thiệt hại xảy ra là hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;
b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Theo đó, nếu trường hợp tai nạn này không phải do lỗi cố ý của người kia, hoặc không thuộc trường hợp bất khả kháng hay tình thế cấp thiết thì anh có thể phải bồi thường cho người kia theo đúng quy định của pháp luật. Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi tối đa đối với các đối tượng tham gia giao thông đường bộ có phân khối nhỏ hơn, đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm của các chủ xe phân khối lớn.